De kracht van goed doen
De kracht van vrijwilligerswerk
In de afgelopen 20 jaar dat ik als freelance marketingcommunicatie adviseur heb gewerkt, heb ik het geluk gehad om allerlei bedrijven van binnen te mogen aanschouwen; van start-ups tot internationale corporaties, van semi-overheid tot retail en aan adviseurs- en aan klantzijde. En in deze rol heb ik veel projecten ontwikkeld en uitgevoerd met betrekking tot het (intern) activeren van medewerkers om deel te aan medewerkersprogramma’s. En daar heb ik de kracht van vrijwilligerswerk gezien bij het verbinden van medewerkers, teams en zelfs complete business-lines.
Naast de kameraadschap, verbondenheid en een ‘warm gevoel’ dat mensen krijgen van goed doen, bieden bedrijfsvrijwilligerprogramma’s of werknemersvrijwilligerswerk nog veel meer, vaak verborgen en moeilijk te meten, voordelen voor het bedrijf. Voordelen die je direct op de werkvloer terug ziet omdat mensen intrinsiek gemotiveerd zijn om mee te doen of niet, het is geen opgelegde training die men (moet) volgen. Door deze intrinsieke motivatie ontstaat er een heel andere dynamiek. En juist deze kracht zorgt ervoor dat er ‘iets’ gebeurt binnen de organisatie. Dat ‘iets’ is zo moeilijk meetbaar maar mijn ijkpunt is altijd de coffeecorner; kijk wat daar gebeurt en hoe de mensen met elkaar praten en omgaan.
Hoe je een win-win-win scenario creëert
Binnen een organisatie zijn er veel dingen die ervoor kunnen zorgen dat er teams (of zelfs binnen teams) een wij –zij gevoel ontstaat, waardoor mensen zich niet meer verbonden voelen. Denk bijvoorbeeld aan teams, ieder met hun eigen doelstellingen die intern met elkaar strijden om budgetten, mensen en middelen. Of de natuurlijke scepsis van medewerkers na bijvoorbeeld een fusie, overname of reorganisatie. Bij een fusie/overname zijn medewerkers vaak onzeker over hun rol en/of hun functie nog wel blijft. Kortom waar het doel van een fusie/overname 1+1=3 zou moeten zijn, is de realiteit vaak 1+1 = 1 of 1,5 omdat het vaak wij tegen zij is waarbij mensen hun territorium verdedigen. Na een reorganisatie zijn medewerkers vaak passiever omdat zij onzeker zijn over de toekomst en hun rol; wie weet zijn zij de volgende. Resultaat van dit alles is dat men in een sleur belandt, informatie niet (of te weinig) deelt en samenwerking marginaal is. Een goed doordacht bedrijfsvrijwilligersprogramma of werknemersvrijwilligerswerk speelt een belangrijke rol om de organisatie en de mensen weer in beweging te krijgen. Misschien niet de belangrijkste rol maar wel een heel nadrukkelijke.
Laat ik het verduidelijken aan de hand van een voorbeeld. Ik werd op een gegeven moment gevraagd door een grote, internationale dienstverlener. Dit van origine Nederlandse bedrijf was met name de afgelopen jaren zeer sterk gegroeid door overnames. In dat jaar vierde dit bedrijf haar jubileum en voor de CEO was het doel van het jubileum om alle mensen wereldwijd te laten ervaren dat zij tot dit Nederlandse bedrijf behoorden. Vanuit de waarden en bedrijfsmissie werd een vrijwilligersprogramma ontwikkeld waarin alle ruim 20.000 medewerkers aan konden meedoen, ongeacht leeftijd, sexe, geloof en eventueel minder valide. En niet alleen meedoen maar ook ‘meezeggen’. Want allereerst werd wereldwijd aan alle medewerkers gevraagd welke goede doelen zij persoonlijk zouden willen ondersteunen en juist niet opgelegde doelen vanuit de directie. Hieruit werd een top 5 gedestilleerd, waarna de medewerkers werden opgeroepen om afgelegde kilometers waar menselijk energie voor nodig is (dus lopen, rennen, zwemmen, fietsen etc) te doneren aan een van de vijf goede doelen. Procentueel zou dit worden omgerekend naar de donatie per doel. De ervaringen van de medewerkers en de afstanden werden op een centraal platform geregistreerd en dit platform werd de opstartpagina van het intranet waardoor iedereen er dagelijks mee geconfronteerd werd. Dat iedereen erg enthousiast was bleek uit het hoge deelnemerspercentage van maar liefst 73% wat de directie deed besluiten de totale donatie te verdubbelen. En, want dat was het doel, werden zowel de kwantitatieve als kwalitatieve doelstellingen over betrokkenheid van de medewerkers ruimschoots gehaald.
Daarnaast was het opvallend dat medewerkers vanuit zichzelf met andere medewerkers in contact traden door de verhalen die ze hoorden en dat mensen elkaar spontaan aanmoedigden. Een echt win-win-win scenario, voor medewerkers, bedrijf en maatschappij.
De lessen
De lessen die hieruit te leren zijn, zijn dat een succesvol bedrijfsvrijwilligersprogramma of werknemersvrijwilligerswerk staat of valt bij:
– betrekken van de medewerkers; is het iets van mij of wordt het opgelegd?
– vieren van successen; in interne communicatiemiddelen kregen de diverse kantoren en medewerkers het podium om hun verhaal te vertellen en te delen
– support en deelname van de directie/senior management; ondanks hun drukke schema’s deed het MT actief mee
Het bovenstaande voorbeeld laat ook zien dat vrijwilligerswerk door medewerkers verder gaat dan een middagje iets doen (vooral blijven doen). In het voorbeeld gaat het om een ‘sportieve’ prestatie die omgezet werd in geld maar denk ook eens aan een hackaton of vanuit je functie/kennis een organisatie helpen. De mogelijkheden zijn haast eindeloos. Ik ben ervan overtuigd dat de huidige (senior)managers ergens wel weten/denken dat bedrijfsvrijwilligersprogramma bijdraagt aan de betrokkenheid en de reputatie van het bedrijf maar soms twijfel ik eraan of ze de ongekende mogelijkheden en kracht zien om de medewerkers, de organisatie en de maatschappij te verbinden.
